Parıltı ve aydınlık arasındaki fark nedir?

Mekan aydınlatmaları tanımlanırken aydınlık birimi yani lx (lüks) kullanılır. Yol ve tünel gibi alanların aydınlatmalarında ise parıltı (cd/m²) birimi kullanılır.

Aydınlık düzeyi olan lüks, bir yüzeye düşen ışık miktarını belirtir. Parıltı ise yüzeyin algılanan parlaklığını belirtir. Açacak olursak parıltı, belirli bir açıdan veya bakış açısından ışıklı yüzeye bakan bir göz tarafından ne kadar ışığın algılandığını ifade etmektedir.

Dökümanlarda sıkça rastlanan değerlerin açılımı ise şöyledir;

lm/m²: metrekare başına düşen lümen değeri
cd/m²: metrekare başına düşen kandela değeri

Aydınlık değeri için ışık kaynağının lümen değeri, ışık açısı ve aydınlatılacak yüzeyin kaynağa uzaklığı etkilidir.

Parıltı değerine ise tüm bunlara ek olarak yüzeyin rengi ve dokusu da etki etmektedir. Kısaca özetleyecek olursak, aydınlık ile parıltı arasındaki fark, yüzeyin rengi ve dokusunun etkisidir.

Karanlık bir ortamda yüksek parlaklıkta ışık kullanıldığında yüksek bir aydınlık düzeyi (lx) elde edilebilir. Ancak algılanan parlaklık (cd/m²) düşük olabilir. Aynı miktarda ışığın düştüğü iki farklı yüzeyden biri daha karanlık görünürken diğeri daha aydınlık görülebilir. 

Bunun sebebi ışığın düştüğü yüzeyin daha parlak ya da daha mat olmasıdır. Parlak beyaz yüzeyler ışığı daha fazla yansıttığı için daha aydınlık görünür. Koyu siyah yüzeyler ise ışığı daha az yansıttığı için daha karanlık görünebilir.

Yol ve tünel aydınlatmalarında cd/m² biriminin kullanılmasının en büyük sebebi yol yüzeyinin parlaklığının algılanan parlaklığa etkisidir.